МИЙ 1

МИЙ

Международный кечӹ пӓшӓ, тенге Международный кечӹ пӓшӓ кыце пӓленӓ, айо кечӹнок каеш, тӹдӹм шукы сӓндӓлӹкӹштӹжок 1 майын пӓлемдӓлтӹн, кыды паштек исключени эл Африка, Ирвел Лишӹл, Азиштӹ. Пӹтӓриш пӓшӓ эртӓрӓлтеш дӓ канадышты сентябрьын шачмы кечӹ айо сшан семӹнь пӓлӓт дӓ пӓшӓ кечӹ. Первый май праздникым рабочийвлӓ пӓшӓ тӓрвӓнӹдеок шалга прававлӓштӹм шотеш пиштӹмӓш дӓ ярал эртӓрӓлтӹн.

Шачмын пӓшӓ кечым пайремлат

Xix курым кредӓлмӓш тӹнгӓлӓлтӹн пӓшӓзӹжӹ, кӹчӓлӓш условивлӓ яжо пӓшӓ. Пӓшӓм ӹштӓш жеп 12 цӓш, тӹдӹн докы миӓ дӓ кыце пӱэргӹвлӓ, тенгеок ӹдӹрӓмӓшвлӓӓт, шонгы дон тетявлӓм. Нӹнӹ иквӓреш ак кел гишӓн шытырланен дӓ заводышты ӹшке перкежӹм шотыш ак нӓлеп. Промышленный революци жеп кеш, кого дӓ кого вийвал предприятивлӓм вӓрештӹн, но тидӹ и ылеш вознаграждать вознагражденидон тӓрзӹ, требует условивлӓ сӓй тӹдӹм цель доно пачылташ тӹнгӓлӹн. Тенгеок шачмы сӓндӓлӹкӹн ик пӓшӓзӹ. Чикаго промышленный хала столицеш шотлалтеш запад сша тӹнг xix курым мычаш гӹц ик сӓндӓлӹк, забастовкышты ылшывлӓн дӓ пӹтӓрижӹ лач 1886 ин тӹштӹ ӹштӹшӹ, деятель профсоюз группыш вуйлатышы. Работодатель тӹнг цельжы шотышкы нӓлмӓш иктешлӓлтӹн дӓ ядмаш забастовкывлӓм, планжы, когон, шӱмжӹ 8 пӓшӓ кечӹ цӓш кӹтӹкемден, пӓшӓ вӓрвлӓштӹ дӓ пӓшӓдӓрӹм лӱлтӓлмӓш пуымо. У 50 тӹжем нӓрӹ рабочийвлӓ кердеш, забастовка ӱжмӓш дӓ сӹнгӹшӹвлӓм пӓлдӹртенӹт. Вӓшештӹмӹ ак вычы шукы, гӹнят, ӹжӓл гӹнят, тӹдӹн техень и лишӓшлык, тӹдӹ организаций профсоюз выченӓ. Шудым хватен дӓ профсоюз протест ти фабрика хоза палшык полици лидерӹн ташкенӹт, вара нӹнӹ докы шамаклана суен ылын да казнен. Нӹнӹ семӹнь пӓлен мученик Чикаго.

Эртымеке, парижӹштӹ эртӓт икманяр ин социалистический интернационалын конгрессӹштӹжы кок пӹтӓриш пӓшӓжӹм шотеш пиштен, халаштыш происшествивлӓ Чикаго. 1889 и первый май мероприяти эртӓрӓлтӹн, труйымыжым кечынь ти даты Международный дӓ увертӓрӹмӹ ылын.

Тӓрзӹ темӓш

Толмашеш забастовкывлӓм, чикаго xlx курым мычашты эртӓрӹмӹ, кытшы кредӓлмӓшвлӓ ылыныт, тӹ жепӹн кок пӓшӓзӹ ылын. Кого тау тидӹм сӓрӹмӹ пӓшӓвлӓ однакажы условивлӓ кердеш. Тагачы мӓлӓннӓ действим пакыла кӹчӓлӓш гӹнят, пӓшӓнӓ гарантируен ярал ылыт, нӹнӹ кого сӹнгӹмӓшвлӓш шоныт гань:

Икманяр кечӹ пӓшӓ айыртемжӹ международный

Первый майын каждый эл, ти событи кышты пӓлемдӓлтеш, марш молнамшы кого халавлӓштӓт эртӓрӓлтшӹ, дӓ однакажы пӓшӓзӹвлӓм нелӹ условиштӹ кредӓлмӓш гишӓн ӓшӹндӓрӹктӓ маныт.

Гӹнят, ти айошкы чикаго халан шачмы ли, США, хынавлӓлӓ принимаймы тидӹ эл и первый май. Причиныжы, ти даты инициатива доно пӓлемдӹмӹ ылеш пӓшӓзӹжӹ, иквӓреш ылмаш, кыдывлӓ нӹнӹм шотышкы социалистический.

Португалия первый май официально ин пӓлемдӓлтеш. Тидӹ тӹдӹн доно кӹлдӓлтӹн, мам вара Революци икстатян, 25 апрельӹн тӓрвӓнӓ дӓ ижӹ тӹ пӓшӓзӹ классын португалия 1974 ӹлӹж кеӓ ыльы, тидӹ кок датым шотыш г пӓлемдӓлтеш.

Тидӹ католический церкӹ айовлӓ ушнен, первый май увертӓрӹмӓш свящӓйӹмӹ пайрем Иосиф Святой пӓшӓзӹвлӓ.

1919 ин международный пӓшӓм ӹштӹмӹ организаци ылшы (МОТ) органвлӓшкӹ глобальный качество, пӓшӓ регулируяш

Días Festivos en el Mundo